Yenişehirli Avni Bey, XIX. asrın en önemli şairlerinden ve en ilginç ediblerindendir. Bir bakarsınız, Yunancadan roman tercüme ediyor; bir bakarsınız, komedya telifine soyunmuş. Bazen yeni bir rejime, yeni bir insan tipine, yeni mekteplere, hatta yeni bir alfabeye hasret çeker; bazen de eskinin ıslahının mümkün olacağına aklı yatıp kocaman projeler üretir. Kekemedir; ama devrinin en akıcı şiirini söyler. Gece-gündüz sarhoş gezdiği zamanlar vardır; ama aşk-ı ilâhînin verdiği sarhoşluğu da iyi bilir. Yeniliğin önemine inanmıştır; ama eskinin cazibesinden de kurtulamaz. Hâsılı o, asrının ikilemleri arasında bunalmış ve kendi doğrularını aramaya cehd etmiş bir kalem olarak müstesnadır ve istisnaların kaideyi bozduğunun en muhkem delillerindendir.

Avni Bey’i okumak, Türk edebiyatının yenileşmesindeki ara merhalelerden biri hakkındaki fikrinizi değiştirebilirse veya doğruluğundan pek emin olduğunuz hükümlerin bir kısmından şüphe duymanızı sağlayabilirse, bu kitap da maksadına ulaşmış olacak.