Anadolu’da tasavvufî düşüncenin sistemleşip tarikatlaşmaya başlaması, Maveraünnehir ve Horasan bölgelerinden gelen şeyh ve dervişler vasıtasıyla olmuştur. Anadolu coğrafyasının manevi ikliminin şekillenmesinde önemli rolü olan Zeyniyye tarikatının da Anadolu’ya gelişi Zeynüddin Hâfî’nin halifesi Abdüllatîf Kudsî vasıtasıyla gerçekleşmiştir. Osmanlı...

Beş Şehir’in macerası, İÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nde yer alan Tanpınar Arşivi çalışmalarımızdan öğreniyoruz ki 100 yıl önceye dayanıyor. Eserin ilk tohumu, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın, 1924’te bir Erzurum seyahatinde Ahmet Kutsi Tecer’le atılmıştır. Yayım macerası ise, 1938’de dergilerde başlayıp 1960’taki ikinci basımına kadar sürecektir. Ta...

Beş Şehir’in macerası, İÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nde yer alan Tanpınar Arşivi çalışmalarımızdan öğreniyoruz ki 100 yıl önceye dayanıyor. Eserin ilk tohumu, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın, 1924’te bir Erzurum seyahatinde Ahmet Kutsi Tecer’le atılmıştır. Yayım macerası ise, 1938’de dergilerde başlayıp 1960’taki ikinci basımına kadar sürecektir. Ta...

“Yirmi altı sene önce, İspanyol âlimlerinden Miguel Asin Palacios, Şark ve Garb edebiyatları için çok mühim bir hadise teşkil eden bir eser neşretmişti. İlahi Komedya’nın mevzuunu İslam kaynaklarından aldığını ileri süren bu kitap, her memlekette Dante hayranlarını ve meraklılarını telaşa düşürdü… Asin Palacios bu eserinde Yeniçağ’ı açan büyük İtal...

Çoğunlukla İsmail Gaspıralı’nın karizmatik ve çalışkan mizacıyla birleştirilen Kırım halkının hem özgürleşme hem de modernleşme çalışmalarının bereketli neticelerinden biri de Cafer Seydahmet Kırımer’in bizzat kendisidir diyebiliriz. Kırımlıların Çarlık Rusyası’nın politikaları altında şekillenmek zorunda kalan acı tarihi, aynı zamanda Kırım’dak...

İsbat-ı vâcib, din ve felsefenin temel meselelerindendir. İslam düşünce tarihi çerçevesinde klasik literatür, Allah’ın varlığından çok birliğine ve sıfatlarına odaklanmış bir muhtevaya sahipti. Modernleşme dönemi ile birlikte isbat-ı vâcib meselesi farklı bir safhaya evrilmiş; Batıda meydana gelen değişim ve dönüşüm esasen tanrı telakkisi ve ilahî...

Fars edebiyatı tarihsel geçmişi, etki alanı, zengin şiir dağarcığı ile dünya edebiyatında, özellikle de doğu edebiyatında önemli bir konuma sahiptir. Türk edebiyatıyla klasik dönemlerden beri süregelen sıkı ilişkileri dolayısıyla divan edebiyatı üzerinde de derin etkisi vardır. Şairlerin dizelerinde yer alan maddi dünya ve fizikötesi âlemlere özgü,...

Ailemiz 1969’a kadar Vefa ve Süleymaniye’de ikamet etmiş, 1937 yılında Süleymaniye Caddesi numara 25’de bulunan (günümüzde yenilenmiş haliyle numara 18) Muzaffer Paşa Konağı’na taşınmışlardı. Annem ve babam bu evde 1938 yılında evlenmişler. Bozdoğan Kemeri’ndeki Seferağa Çeşmesi’nden Kirazlı Mescit Sokağı’na girdiğinizde sağ tarafta iki katlı bi...

Kim bu adamlar?   Türk edebiyatının usta ismi Mustafa Kutlu altı yıllık aranın ardından yeni hikâye kitabıyla okurlarıyla buluşuyor. Başkanın Adamları’nda bir belediye başkanının ve başkanlarına gönülden bağlı birkaç adamın bir festival düzenleme hikâyesine tanık oluyoruz.   Diğer kitaplarında olduğu gibi bu kitabında da Kutlu...

Fars edebiyatı tarihsel geçmişi, etki alanı, zengin şiir dağarcığı ile dünya edebiyatında, özellikle de doğu edebiyatında önemli bir konuma sahiptir. Türk edebiyatıyla klasik dönemlerden beri süregelen sıkı ilişkileri dolayısıyla divan edebiyatı üzerinde de derin etkisi vardır. Şairlerin dizelerinde yer alan maddi dünya ve fizikötesi âlemlere özgü,...

Tanburî Cemil Bey, Türk müziğinin Osmanlı’dan Cumhuriyet’e aktarımında, yaptığı ses kayıtlarıyla en büyük aracılardan biridir. O, yaşadığı dönemin bir müzisyeni olmasının ötesinde, değişimi idrak edip bu değişime besteleri, yazıları ve en önemlisi bıraktığı ses kayıtlarıyla bizatihi katkıları olmuş bir portredir. Eski ve yeninin tam merkezinde bulu...

Osmanlı Kitap Koleksiyonerleri ve Koleksiyonları: İtibar ve İhtiras’ta, Osmanlı yazma kitap kültürü ve yazma eserlerin bugüne ulaştırılmasının en önemli figürleri olan koleksiyonculara dair araştırmalara dayanan makaleler yer alıyor. Dört bölümden oluşan kitabın “Kütüphaneler ve Kurucuları” başlıklı ilk bölümünde farklı dönemlerde kurulan dört k...

Sözde-Plutarkhos’a nispet edilen Placita Philosophorum, Antik Yunan’la ilgili genel olarak doksografi, özel olarak da doğa bilimleri tarihi alanında kaleme alınan Diogenes Laertios’un Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri ve Joannes Stobeaus’un Eklogon, Apophthegmaton, Hypothekon Biblia Tessara’sı (Alıntılar, Deyişler ve İlkelerden Oluşan Dört...

Dil ve kültür tarihi konularında yazılmış makalelerin yer aldığı bu kitap dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, dilbilgisine ilişkin konular ile bazı morfemlerin yapıları ve işlevleri incelenmiştir. Kutadgu Bilig üzerine yapılan incelemelerden oluşan ikinci bölümde,Kutadgu Bilig’in genel niteliklerine ilişkin yazılarla birlikte, bu eserde ye...

Son devir Osmanlı eğitim seferberliğinde II. Abdülhamid’in saltanat yıllarının (1876-1909) hususî bir yeri vardır. Bu dönem merkezîleşme, İslâmlaşma, hilafet siyaseti, mevcut kurum ve yapıların yeniden düzenlenmesi, yeni kurum ve fikirlerin ortaya çıkması gibi gelişmelerin yanı sıra bütün bunlarla irtibatlı olarak kitlesel-modern eğitimin de yenide...

19. yüzyılın Mısır’ına ilişkin bir kitap 21. yüzyılın Türk okuruna ne verebilir? Mısır’ın Sömürgeleştirilmesi’nde iki mesele incelenmektedir. Kitap öncelikle modern siyasi iktidar biçimlerinin nasıl işlediğini araştırmaktadır. Modern ulus-devlet elindeki güçlere nasıl kavuşmuştur? Siyaset biliminin alanına giren devletin formel güçleri ile resmî yö...

Tasavvufun tarikatlar şeklinde örgütlenmeye başladığı XII. yüzyıldan itibaren Nakşbendiyye, Kübreviyye ve Mevleviyye olmak üzere büyük tarikatları etkileyen Melâmet düşüncesi, özellikle XV. yüzyılda Hacı Bayram Velî tarafında kurulan Bayrâmiyye tarîkatı içinde yeniden ortaya çıkmış ve bir müddet sonra İstanbul’un gündelik hayatında yerini alarak Os...

İşrâkî felsefe, İslâm düşüncesinde Şehâbeddîn Sühreverdî el-Maktûl (ö. 587/1191) tarafından kurulan bir hikmet öğretisinin adıdır. Bu çalışmada işrâkî felsefe ve onun özgün yönlerinden biri olan misâl âlemi,Şeyhu’l-işrâk olarak da anılan Sühreverdî özelinde ve sistemi içinde açık biçimde yer verdiği baş eseri Hikmetü’l-işrâk merkeze alınarak incele...

Bir şeyh efendi tarafından “sırf Türkçe” kelimelerle yazılmış bir Dîvân… Bu çalışmada Geç Osmanlı-Erken Cumhuriyet döneminin karışık dünyası içerisinde bir şeyh efendinin hayatı, telifatı ve ilgi duyduğu dil meselelerine dair bir inceleme ve Şeyh Mehmed Râşid Efendi’nin Dîvân’ının tam metni yer alıyor. Kitabın ilk bölümünde Râşid Efendi’ye ve ai...

Şeyh Necmeddîn-i Dâye Kübrevî gelenek içinde yetişmiş önemli sûfîlerden birisi olup, İbnü'l-Arabî, Mevlânâ Celâleddîn, Sadreddîn-i Konevî, Fahreddîn-i Irâkî ve Evhâdüddîn-i Kirmânî gibi Anadolu'da Müslümanlığın yerleşmesine ve tasavvuf anlayışının teşekkülüne tesir eden mutasavvıfların büyüklerindendir. Fars nesrinin şaheserlerinden kabul edilen Mi...

“Almanya’ya geldiğimiz ilk yıllar ya da benim bozkırda kaldığım ilk yıllar demeliydim belki de. Babaannemin ağzına emzik niyetine bırakıldığım yıllar. Hatırıma getirmezsem unutmuş sayılır mıyım? Geçmişini unutan atlar gibi sağa sola koşuşturduğum çocukluğum tutar mı ellerimden? El sallıyorum. Her gidenin arkasından sıram ne zaman gelecek diye bekli...